پيمان نامه جهاني حقوق كودك

مادۀ 1- تعریف کودک

کودک کسی است که سن او کمتر از 18 سال باشد مگر اینکه در یک کشور سن قانونی کمتر از 18 سال تعیین شده باشد.                                    

مادۀ 2- نباید بین بچه ها تفاوت قائل شد.

کشورهایی که عضو پیمان نامه شده اند، تعهد کرده اند که حقوق کودکان را در همۀ زمینه ها رعایت کنند. یعنی اینکه شما چه پسر باشید چه دختر و از هر نژاد، دین، رنگ و کشوری که باشید حقوق کودک شامل حال شما می شود. حقوق کودک باید بطور یکسان برای کودکان فقیر و ثروتمند و کودکان سالم و معلول رعایت شود.

مادۀ 3- آن چیزی که بیشترین نفع را برای کودک دارد

در هر کاری باید آن چیزی که بیشترین نفع را برای کودک دارد، در نظر گرفت. اگر پدر و مادر شما یا کسی که سرپرستی شما را بر عهده دارد در این مورد کوتاهی کنند، دولت باید از شما حمایت کند.

مادۀ 4- اجرا شدن حقوق کودک

همۀ دولت های جهان باید برای اجرای پیمان نامۀ حقوق کودک بیشترین تلاش خود را انجام دهند.

مادۀ 5- مسئولیت های پدر و مادر یا سرپرست

در مورد پرورش دادن کودک، دولت(ها) باید به حقوق و مسئولیت های پدر و مادر و یا کسی که سرپرستی کودک را بر عهده دارد، احترام بگذارند.

مادۀ 6- حق زنده ماندن و رشد کردن (بزرگ شدن)

هر کودک به صورت طبیعی حق دارد که زندگی کند. دولت شما باید زندگی کردن، زنده ماندن و رشد شما را تضمین کند.

مادۀ 7- نام و ملیت

هر کودکی حق دارد نام و ملیت مشخص داشته باشد. بلافاصله بعد از به دنیا آمدن، پدر و مادر شما باید برایتان «شناسنامه» بگیرند.

مادۀ 8- هویت کودک

دولت ها باید از هویت کودک که شامل نام، ملیت و پیوندهای خانوادگی می شود، حمایت کنند.

مادۀ 9 - جدا شدن از والدین

کودک حق دارد که با پدر و مادر خود زندگی کند و کسی نمی تواند او را به زور از پدر و مادرش جدا کند مگر اینکه این جدا کردن، به سود کودک باشد.

مادۀ 10- پیوستن کودکان به خانواده

اگر کودکی دور از پدر و مادر خود باشد، حق دارد تا برای پیوستن به پدر و مادرش از یک کشور به کشور دیگر برود یا اگر در کشور دیگریاست، به کشور اصلی خود برگردد.

مادۀ 11- کودکان را نباید به صورت غیر قانونی جابجا کرد

دولت باید از اینکه پدر و مادر یا کس دیگری کودک را به صورت غیر قانونی به کشور دیگری ببرند، جلوگیری کند.

مادۀ 12- کودکان آزادند عقاید خود را داشته باشند

همۀ کودکان حق دارند افکار خود را بیان کنند. در تمامی مسائلی که به شما مربوط می شود چه در خانه، چه در مدرسه، چه در برابر مسئولین، باید با توجه به رشد فکری و ذهنی شما، به نظراتتان اهمیت لازم داده شود.

مادۀ 13- کودکان آزادند نظرات خود را مطرح کنند

هر کودکی حق دارد عقاید خود را آزادانه بگوید. علاوه بر این هر کودکی حق دارد بدون در نظر گرفتن تفاوت ها (مرزها) اطلاعاتی را که می خواهد، به دست آورد.

مادۀ 14- کودکان آزادند که مذهب خود را داشته باشند

کودکان هر مذهبی حق دارند تا آزادانه مراسم مذهبی خود را اجرا کنند. در زمینۀ باورهای مذهبی و به جا آوردن اعمال دینی، شما حق دارید از راهنمایی های پدر و مادرتان استفاده کنید و دولت ها نیز به این موضوع باید احترام بگذارند.

مادۀ 15- آزادی کودکان در تشکیل گروه ها

کودکان حق دارند که با یکدیگر ارتباط داشته و گروه تشکیل دهند.

مادۀ 16- به محیط خصوصی کودک باید احترام گذاشت

هر کودکی حق دارد از حریم شخصی برخوردار باشد. هیچکس نمی تواند بدون اجازۀ شما یا بطور غیر قانونی در امور خصوصی، خانوادگی و نوشته های شما دخالت کند.

مادۀ 17- کودکان باید به اطلاعات مناسب دسترسی داشته باشند

همۀ کودکان حق دارند به اطلاعات مناسب دسترسی داشته باشند. شما می توانید از طریق رادیو، تلویزیون، روزنامه و کتاب به اطلاعات دسترسی داشته باشید. این اطلاعات نباید برای شما بد (مضر) باشد.

مادۀ 18- مسئولیت پدر و مادر

زندگی با خانواده برای رشد و رفاه کودک بسیار مهم است. پدر و مادر شما هر دو، مسئولیت تربیت، پرورش ومواظبت از شما را بر عهده دارند. دولت هم در این مورد باید به پدر و مادر شما کمک کند.

مادۀ 19- نباید اجازه داد با کودکان بدرفتاری شود

دولت نباید اجازه دهد پدر و مادر کودک یا سرپرست دیگر با کودک بدرفتاری کنند و برای اینکه جلوی سوء استفاده از کودک گرفته شود، باید کارهای اجتماعی مناسبی انجام دهد.

مادۀ 20- باید به کودکان بی سرپرست کمک شود

دولت ها باید به کودکانی که خانوادۀ خود را از دست داده اند، کمک کنند و جایگزین خوبی برای خانوادۀ کودک پیدا کنند.

مادۀ 21- فرزند خواندگی

درکشورهایی که فرزند خواندگی در آن ها وجود دارد، باید قبول کردن فرزند خواندگی با درنظر گرفتن بهترین منفعت برای کودک صورت بگیرد و در انجام دادن این کار مقام های مناسب و صالح دخالت داشته باشند.

مادۀ 22- کودکان پناهنده

هر کودکی که به ناچار وطن خود را ترک کرده باشد و به یک کشور جدید پناهنده شود، باید در کشور جدید بتواند مثل بقیۀ کودکان زندگی کند. شما چه همراه خانوادۀ خود، چه تنها باشید، در شرایط پناهندگی باید بتوانید از حمایت و مراقبت ویژه برخوردار شوید. اگر شما تنها باشید، سازمان های مربوطه تلاش خواهند کرد تا هرچه سریع تر به خانوادۀ خود ملحق شوید. بطور کلی دولت ها باید با کمک سازمان هایی که در این زمینه کار می کنند، کودکان پناهنده را حمایت کنند.

مادۀ 23- کودکان معلول باید از امکانات خاص بهره مند باشند

اگر کودکی معلولیتی دارد، حق دارد از امکانات خاص بهره مند شده و تحت مراقبت های ویژه قرار گیرد. این حق کودکان معلول است که از امکانات خوب آموزشی برخوردار باشند.

مادۀ 24- همۀ کودکان باید از خدمات بهداشتی برخوردار باشند

هیچ کودکی نباید از دسترسی به مراقبت های بهداشتی و امکانات پیشگیری از بیماری و خد

مادۀ 2- نباید بین بچه ها تفاوت قائل شد.

کشورهایی که عضو پیمان نامه شده اند، تعهد کرده اند که حقوق کودکان را در همۀ زمینه ها رعایت کنند. یعنی اینکه شما چه پسر باشید چه دختر و از هر نژاد، دین، رنگ و کشوری که باشید حقوق کودک شامل حال شما می شود. حقوق کودک باید بطور یکسان برای کودکان فقیر و ثروتمند و کودکان سالم و معلول رعایت شود.

مادۀ 3- آن چیزی که بیشترین نفع را برای کودک دارد

در هر کاری باید آن چیزی که بیشترین نفع را برای کودک دارد، در نظر گرفت. اگر پدر و مادر شما یا کسی که سرپرستی شما را بر عهده دارد در این مورد کوتاهی کنند، دولت باید از شما حمایت کند.

مادۀ 4- اجرا شدن حقوق کودک

همۀ دولت های جهان باید برای اجرای پیمان نامۀ حقوق کودک بیشترین تلاش خود را انجام دهند.

مادۀ 5- مسئولیت های پدر و مادر یا سرپرست

در مورد پرورش دادن کودک، دولت(ها) باید به حقوق و مسئولیت های پدر و مادر و یا کسی که سرپرستی کودک را بر عهده دارد، احترام بگذارند.

مادۀ 6- حق زنده ماندن و رشد کردن (بزرگ شدن)

هر کودک به صورت طبیعی حق دارد که زندگی کند. دولت شما باید زندگی کردن، زنده ماندن و رشد شما را تضمین کند.

مادۀ 7- نام و ملیت

هر کودکی حق دارد نام و ملیت مشخص داشته باشد. بلافاصله بعد از به دنیا آمدن، پدر و مادر شما باید برایتان «شناسنامه» بگیرند.

مادۀ 8- هویت کودک

دولت ها باید از هویت کودک که شامل نام، ملیت و پیوندهای خانوادگی می شود، حمایت کنند.

مادۀ 9 - جدا شدن از والدین

کودک حق دارد که با پدر و مادر خود زندگی کند و کسی نمی تواند او را به زور از پدر و مادرش جدا کند مگر اینکه این جدا کردن، به سود کودک باشد.

مادۀ 10- پیوستن کودکان به خانواده

اگر کودکی دور از پدر و مادر خود باشد، حق دارد تا برای پیوستن به پدر و مادرش از یک کشور به کشور دیگر برود یا اگر در کشور دیگریاست، به کشور اصلی خود برگردد.

مادۀ 11- کودکان را نباید به صورت غیر قانونی جابجا کرد

دولت باید از اینکه پدر و مادر یا کس دیگری کودک را به صورت غیر قانونی به کشور دیگری ببرند، جلوگیری کند.

مادۀ 12- کودکان آزادند عقاید خود را داشته باشند

همۀ کودکان حق دارند افکار خود را بیان کنند. در تمامی مسائلی که به شما مربوط می شود چه در خانه، چه در مدرسه، چه در برابر مسئولین، باید با توجه به رشد فکری و ذهنی شما، به نظراتتان اهمیت لازم داده شود.

مادۀ 13- کودکان آزادند نظرات خود را مطرح کنند

هر کودکی حق دارد عقاید خود را آزادانه بگوید. علاوه بر این هر کودکی حق دارد بدون در نظر گرفتن تفاوت ها (مرزها) اطلاعاتی را که می خواهد، به دست آورد.

مادۀ 14- کودکان آزادند که مذهب خود را داشته باشند

کودکان هر مذهبی حق دارند تا آزادانه مراسم مذهبی خود را اجرا کنند. در زمینۀ باورهای مذهبی و به جا آوردن اعمال دینی، شما حق دارید از راهنمایی های پدر و مادرتان استفاده کنید و دولت ها نیز به این موضوع باید احترام بگذارند.

مادۀ 15- آزادی کودکان در تشکیل گروه ها

کودکان حق دارند که با یکدیگر ارتباط داشته و گروه تشکیل دهند.

مادۀ 16- به محیط خصوصی کودک باید احترام گذاشت

هر کودکی حق دارد از حریم شخصی برخوردار باشد. هیچکس نمی تواند بدون اجازۀ شما یا بطور غیر قانونی در امور خصوصی، خانوادگی و نوشته های شما دخالت کند.

مادۀ 17- کودکان باید به اطلاعات مناسب دسترسی داشته باشند

همۀ کودکان حق دارند به اطلاعات مناسب دسترسی داشته باشند. شما می توانید از طریق رادیو، تلویزیون، روزنامه و کتاب به اطلاعات دسترسی داشته باشید. این اطلاعات نباید برای شما بد (مضر) باشد.

مادۀ 18- مسئولیت پدر و مادر

زندگی با خانواده برای رشد و رفاه کودک بسیار مهم است. پدر و مادر شما هر دو، مسئولیت تربیت، پرورش ومواظبت از شما را بر عهده دارند. دولت هم در این مورد باید به پدر و مادر شما کمک کند.

مادۀ 19- نباید اجازه داد با کودکان بدرفتاری شود

دولت نباید اجازه دهد پدر و مادر کودک یا سرپرست دیگر با کودک بدرفتاری کنند و برای اینکه جلوی سوء استفاده از کودک گرفته شود، باید کارهای اجتماعی مناسبی انجام دهد.

مادۀ 20- باید به کودکان بی سرپرست کمک شود

دولت ها باید به کودکانی که خانوادۀ خود را از دست داده اند، کمک کنند و جایگزین خوبی برای خانوادۀ کودک پیدا کنند.

مادۀ 21- فرزند خواندگی

مات پزشکی محروم باشد. در صورت بیماری، شما حق دارید از بالاترین خدمات بهداشتی و درمانی برخوردار شوید. دولت هم باید به گسترش مراقبت ها و آموزش های همگانی بهداشتی، توجه خاصی داشته باشد.

مادۀ 25- زیر نظر گرفتن موقعیت کودک

اگر سرپرستی کودکی باید به خانواده ای سپرده شود، دولت موظف است که پس از تحقیق کافی، خانواده ای مناسب برای کودک انتخاب کند و بعد از آن هم به طور منظم شرایط کودک را زیر نظر داشته باشد.

مادۀ 26- کودکان باید بیمه داشته باشند

این حق شماست که در تمام دوران کودکی از خدمات بیمۀ اجتماعی برخوردار باشید.

مادۀ 27- کودکان باید شرایط زندگی خوبی داشته باشند

همۀ کودکان حق دارند از شرایط خوب زندگی برخوردار باشند تا شرایط مناسب برای شکوفایی توانایی ها و رشد جسمی، ذهنی، معنوی، اخلاقی و اجتماقی شما فراهم شود.

مادۀ 28- همۀ کودکان باید بتوانند درس بخوانند

آموزش حق همۀ کودکان است. این حق شماست ک با توجه به شرایط، امکانات آموزشی خوبی داشته باشید. دولت نیز باید امکان آموزش ابتدایی رایگان و اجباری را برای همۀ کودکان فراهم کند.

مادۀ 29- آموزش ارزش ها

هدف آموزش و پرورش باید رشد دادن شخصیت و توانایی های کودکان آن هم به کامل ترین شکل ممکن باشد. این رشد باید شما را برای داشتن یک زندگی فعال در جامعه ای آزاد، آماده سازد.

مادۀ 30- کودکان اقلیت های قومی و مذهبی

کودکان از هر اقلیت، قوم و مذهبی که باشند حق دارند فرهنگ خود را داشته باشند و اعمال مذهبی خود را انجام دهند و به زبان مادری خود صحبت کنند.

مادۀ 31- همۀ کودکان باید امکان بازی کردن داشته باشند

هر کودکی حق بازی و تفریح دارد. شما حق دارید از فرصت های برابر و مناسب برای شرکت در فعالیت های فرهنگی، هنری، ورزشی و تفریحی برخوردارباشید.

مادۀ 32- کودکان را نباید به زور به کار کردن واداشت

هیچکس حق ندارد کودکان را مجبور به کارهایی کند که رشد و سلامت آن ها را تهدید کند. دولت ها وظیفه دارند حداقل سن و شرایط کار کودکان را تعیین کنند. 

مادۀ 33- مواد مخدر

کودکان باید حمایت شوند تا در معرض استفاده از مواد مخدر قرار نگیرند و یا در تولید و توزیع این مواد مشارکت داده نشوند.

مادۀ 34- سوء استفادۀ جنسی

دولت ها وظیفه دارند از کودکان حمایت کنند تا کسی از آن ها سوء استفاده جنسی نکند.

مادۀ 35- کسی نباید کودکان را خرید و فروش کند

هیچ کس حق ندارد کودکان را بدزدد یا آن ها را مورد خرید و فروش قرار دهد. دولت باید کارهای لازم را  برای جلوگیری از دزدیده شدن کودکان یا خرید و فروش آن ها انجام دهد.

مادۀ 36- از کودکان نباید به شکل های دیگر نیز بهره کشی شود

کودک باید در مقابل هرگونه بهره کشی که سلامت و رشد او را به خطر می اندازد، مورد حمایت و محافظت قرار گیرد.

مادۀ 37- کودک را نباید اعدام یا شکنجه کرد

هیچ کودکی نباید شکنجه شده و یا بصورت غیر قانونی بازداشت شود. با هیچ کودکی هم نباید به صورت ستمگرانه رفتار کرد. اعدام کردن کودکان یا زندانی کردن آن ها برای تمام عمر، باید از بین برداشته شود.

مادۀ 38- کودکان را نباید به جنگ فرستاد

هیچ کودک زیر 15 سال نباید در جنگ شرکت کند. دولت ها باید در زمان جنگ از کودکان مراقبت کرده و آن ها را حمایت کنند.

مادۀ 39- از کودکان آسیب دیده باید حمایت کرد

اگر کودکان از جنگ، بدرفتاری و استثمار آسیب دیدند، دولت ها موظف هستند که از آن ها مراقبت کرده و آن ها را حمایت کنند.

مادۀ 40- نحوۀ برخورد با کودکان قانون شکن

اگر کودکی به قانون شکنی متهم شد، تا وقتی که گناهکاری او طبق قانون ثابت نشده است، باید بی گناه فرض شود. با این گونه کودکان باید به صورت مناسب رفتار شود و به آن ها به صورت قانونی مشورت داده شود. در نهایت این که تا حد امکان باید از مجازات شدید آن ها خودداری کرد.

مادۀ 41- برتری قوانین مؤثر

اگر بعضی قوانین داخلی یا بین المللی کشورها برای تحقق حقوق کودک بهتر و مفیدتر باشد، باید آن قوانین را اجرا کرد، هر چند که با این پیمان نامه متفاوت باشد.

مادۀ 42- همه را باید با پیمان نامۀ حقوق کودک آشنا کرد

دولت ها موظفند از راه های گوناگون، پیمان نامۀ حقوق کودک را بین کودکان و بزرگترها ترویج داده و همگان را با محتوای این پیمان نامه آشنا کنند.